Odsłonięcie tablicy upamiętniającej 100 lecie pierwszej polskiej matury w Jarocinie

Categories: Szkolne newsy
Posted on:

Dzisiaj ma miejsce bardzo ważne wydarzenie w życiu kościuszkowskiej społeczności. To tu we wrześniu 2019 roku, odbył się zjazd absolwentów z okazji 100-lecia powstania naszej szkoły. To tu w dniu dzisiejszym oddajemy tablicę ku pamięci tych, którzy jako pierwsi 100 lat temu przystąpili do egzaminu dojrzałości i jako pierwsi rozsławili jej dobre imię w Polsce i na świecie.

© Autor: mgr Maciej Dolata, LO Jarocin 2022

Za nim jednak 100 lat temu przystąpiono do egzaminu dojrzałości, szkoła nasza zmieniała się historycznie.
Powstanie Wielkopolskie zerwało kajdany niemieckiego ciemiężcy i pozwoliło zbudować podwaliny w regionie polskiego szkolnictwa. U progu niepodległości Jarocin stał się siedzibą dwóch szkół powszechnych: męskiej i żeńskiej oraz gimnazjum. Pierwszą szkołą polską kształcącą na poziomie średnim była Wyższa Szkoła Miejska, która miała jednak charakter niemiecki. Proces polonizacji tej placówki oświatowej rozpoczął się od końca listopada 1918 r. Początek dało wprowadzenie lekcji religii w języku polskim. Następnym krokiem było wprowadzenie w dniu 13 grudnia 1918 r. nauki języka polskiego. Największym problemem w procesie polonizacji był brak polskich nauczycieli. Stąd bardzo często korzystano z usług nauczycieli zewnętrznych. Podobne rozwiązanie zastosowano w Jarocinie, gdzie 30 września 1919 r. funkcję dyrektora szkoły objął Jan Kołodziej. Wcześniej bo już od 1 kwietnia 1919 r. przyjęto także do pracy kilku polskich nauczycieli. Byli to Pani Czarnowska, Pani Glockówna oraz Pan Majewski. Począwszy od roku szkolnego 1920/1921 w szkole nie było już, ani uczniów, ani nauczycieli niemieckich. W marcu 1920 r. podjęto działania w celu upaństwowienia szkoły. W skład delegacji zabiegającej o przejęcie szkoły przez państwo wchodzili: starosta Moszczeński, burmistrz Jan Figna , oraz cieszący się niekwestionowanym autorytetem w miejscowym środowisku ks. Proboszcz Ignacy Niedźwiedziński. 1 września 1921 r. po długotrwałych zabiegach powstało gimnazjum państwowe typu klasycznego pod nazwą Państwowe Gimnazjum. Szkoła stała się placówką koedukacyjną . Jej dyrektorem został Seweryn Udziela.
Dużym wydarzeniem w życiu szkoły były egzaminy maturalne. Pierwszy egzamin maturalny w polskim Jarocinie do którego przystąpiło 9 absolwentów gimnazjum odbył się w roku szkolnym 1921/1922. Przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego był kuratoryjny wizytator ks. Sylwester Binek. Uroczyste wręczenie dyplomów maturalnych odbyło się 31 maja 1922 r.

Pierwszymi Absolwentami Szkoły byli:


1. Banaszak Antoni
Urodził się w Brzostowie 9 listopada 1901 r. W latach 1914-1922 uczęszczał do jarocińskiego gimnazjum. Po zdaniu matury wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Zaraz po święceniach został skierowany do pracy kapłańskiej do Bydgoszczy. Potem został prefektem w gimnazjum w Śremie. Po siedmiu latach zostaje przeniesiony do gimnazjum Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
W 1938 r. został mianowany dyrektorem Archidiecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Poznaniu, a w czerwcu 1939 r. otrzymał nominację na rektora Prymasowskiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie.
Podczas II wojny światowej zostaje aresztowany przez Niemców (9 listopada) i osadzony w obozie dla internowanych w Kazimierzu Biskupim k. Lądu. W maju 1940r. przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie przebywa do końca wojny. W roku 1945 wyjeżdża do Paryża, gdzie zakłada Polskie Seminarium Duchowne, w którym do roku 1982 pełni funkcję rektora.
Dnia 09 marca 1994 zostaje odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi. Zmarł w Paryżu 31 stycznia 1998 r.

2. Chełmiński Maksymilian

3. Gołkowska Janina

4. Orzechowski Stanisław

5. Rajewski Kajetan
Urodził się 7 sierpnia 1902 r. w Jarocinie. W 1923 roku wstąpił na Uniwersytet w Poznaniu i rozpoczął studia na Wydziale lekarskim. W 1930 ukończył studia, uzyskując dyplom Doktora Wszech Nauk Lekarskich. Pracę podjął w Kępnie, jako lekarz Ubezpieczeń Społecznych. W 1931 roku przeniósł się do Nakła nad Notecią, zastępując chorego miejscowego lekarza.
W końcu 1931 roku osiedlił się na stałe w Nakle i zawarł związek małżeński z Czesławą Barlik. Do 1936 roku pracował, jako lekarz Ubezpieczalni Społecznej. Od 01.10.1936 został lekarzem gminnym oraz Dyrektorem Szpitala z Oddziałami Położniczo – Ginekologicznym i Wewnętrznym w Nakle. Jednocześnie był lekarzem Miejskiej Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem. Funkcje te pełnił do wybuchu wojny i zajęcia Nakła przez okupanta.
W czasie okupacji niemieckiej został zatrudniony, jako lekarz dla Polaków na Pomorzu: kolejno w Miasteczku, Wysoce oraz w Śliwicach Wielkich.
W roku 1944 został uwięziony w Gdańsku za współpracę z partyzantami AK w Borach Tucholskich. Zwolniony dzięki wycofywaniu się Niemców wrócił do Nakła. Po powrocie nadal od 1945 do 1950 roku prowadził Szpital oraz od 1945 r. Miejską Stację Opieki nad Matką i Dzieckiem, której został kierownikiem.
Był także specjalistą medycyny kolejowej i kierownikiem poradni oraz inspektorem Medycyny Kolejowej DOKP w Gdańsku. Pracował nieprzerwanie mimo choroby płuc i serca aż do śmierci, która nastąpiła 26 lipca 1967 roku. Pochowany na Cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy. Ze związku małżeńskiego pochodzą dwaj synowie: Wiesław urodzony w 1933 r., zmarły w 2010, oraz Andrzej urodzony w roku 1944, obecnie jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

6. Sobczak Józef

7. Soja Zbigniew
Urodził się 24 kwietnia 1901 R. w Krakowie. Walczył, jako ochotnik WP w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r. Gimnazjum ukończył w Jarocinie w roku 1922, po czym przez trzy lata studiował polonistykę, a następnie muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim. Dyplom uzyskał w roku 1928. Już w czasie studiów, od roku 1922 śpiewał w chórze męskim „Echo” i od roku 1924 grał w orkiestrze Filharmonii Poznańskiej. W latach 1927–1930 uczył w Bydgoszczy w gimnazjum i w Miejskim Konserwatorium Muzycznym, a także był dyrygentem chóru w Szkole Podchorążych. Od r. 1930 uczył muzyki i śpiewu w Inowrocławiu, w Państwowym Gimnazjum im. Jana Kasprowicza oraz w Państwowym Liceum Pedagogicznym. Zorganizował tam i przez dwa lata prowadził szkołę muzyczną, będącą filią Lwowskiego Konserwatorium Muzycznego im. K. Szymanowskiego. W roku 1937 przyczynił się do utworzenia inowrocławskiego oddziału Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego. W r. 1945 przyjechał do Krakowa, gdzie został altowiolistą w orkiestrze Państwowej Filharmonii Krakowskiej. W Krakowie kontynuował działalność pedagogiczną; w latach 1946–1949 był nauczycielem gry na skrzypcach w Państwowej Szkole Umuzykalniającej. W roku 1953 przeniósł się do Warszawy i tu do roku 1960 prowadził mieszany Chór Filharmonii Narodowej. Ponadto dyrygował orkiestrą Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego od roku 1960 oraz chórami: Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego (1962–1964), Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. W latach 1967–1970 był chórmistrzem Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981). Zmarł 25 VI 1987 w Warszawie.

8. Taczała Józef
Ks. Józef Taczała urodził się 9 marca 1901 roku w miejscowości Wilkowyja koło Jarocina. W swojej rodzinnej wiosce ukończył szkołę powszechną, a od roku 1913 uczęszczał do szkoły w Jarocinie. Edukację przerwał w roku 1918, prawdopodobnie ze względu na udział w Powstaniu Wielkopolskim. Podjął ją na nowo w roku 1919, ale ponownie ją przerwał na okres od 15 lipca do 1 listopada 1920 roku. Jako ochotnik służył w Wojsku Polskim, w kompanii sanitarnej. Pełnił służbę w biurze przyjęć chorych okręgowego Szpitala Wojskowego w Poznaniu. Następnie kontynuował naukę w Seminarium Duchownym, do którego wstąpił 30 września 1922 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w dniu 3 lipca 1927 roku. Cztery dni później, 7 lipca odprawił swoją pierwszą mszę świętą w kościele parafialnym św. Wojciecha w Wilkowyi. Po wybuchu II wojny światowej, zagrożony aresztowaniem, ukrywał się u sióstr elżbietanek przy ulicy Gimnazjalnej w Ostrowie. Prowadził tajną działalność duszpasterską. W dniu 22 lutego 1941 toku został aresztowany przez gestapo podczas sprawowania mszy świętej. Przeszedł przez więzienia w Ostrowie, Kaliszu, Radogoszczu by ostatecznie trafić do Obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Po zakończeniu wojny zdecydował się na wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Osiadł w Chicago i tam prowadził duszpasterstwo przy kościele św. Róży. Do Polski wrócił w 1973 roku i zamieszkał w Ostrowie. Zmarł w dniu 31 sierpnia 1975 roku, w wieku 74 lat.

9. Wróblewski Ignacy


W latach 1922 – 2021 Naszą Alma Mater ukończyło 12 190 absolwentów.